Git nedir, ilk olarak bundan bahsederek başlayalım. Git bir çeşit versiyon kontrol sistemidir. Peki nedir bu versiyon kontrol sistemi? Versiyon kontrol sistemi, herhangi bir yazılım dilinde proje geliştirirken proje üzerindeki, hem sizin yaptığınız hem de projede sizden başka kimler görevliyse onların yaptığı değişiklikleri adım adım kaydedebildiğiniz ve bu değişiklikleri dilerseniz GitHub üzerindeki remote repositorylerde (uzak bir depoda) saklayabildiğiniz bir sistemdir. Bu sistemin pek çok özelliği mevcuttur ancak bu yazıda sizlere yalnızca başlangıç anlamında GitHub’ı nasıl kullanabileceğinizden ve başlangıç Git komutlarından kısaca bahsedeceğiz.
Versiyon Kontrol sistemi kısa adıyla VCS, yukarıda da bahsedildiği gibi aynı zamanda bir proje üzerinde ekip olarak ortak bir şekilde çalışmanızı kolaylaştıracaktır. Ve GitHub’ın en güzel kısım kimin ne zaman, ne amaçla ne değişiklikler yaptığını detaylı olarak görebilmenizdir. Bu sayede gerçekleşen değişiklikler sonucunda kafa karışıklığı yaşamazsınız.
Git Repository Oluşturma
İlk olarak kendi adınıza bir GitHub üyeliği almayı ve Git’i bilgisayarınıza kurmayı unutmayın. Git’i bilgisayarınıza kurmadığınız takdirde git komutlarınız çalışmayacaktır dolayısıyla bu adımı sakın göz ardı etmeyin. Şimdi proje dosyanızı belirleyin. Windows Console’u açıp dosyanızın nerede bulunuyorsa yolunu vererek dosyanızın içine girin. Ancak bu adım için size tavsiye edebileceğimiz daha pratik ve kolay bir yol mevcut. Eğer her seferinde dosyanızın yolunu bulup Git komutlarını uygulamak istemiyorsanız GitHub’ın “Git bash” adlı eklentisini indirebilirsiniz. Bu eklenti size belirlediğiniz proje dosyanızın, dosyanızda değişiklik yapacağınız zaman, dosyanın bulunduğu dizini her seferinde çağırmanıza gerek kalmadan direkt olarak dosyaya sağ tıklayıp git bash diyerek proje dosyanıza git komutlarını uygulayabilmenizi sağlayacaktır.
Şimdi gelelim proje dosyanızın git Repository ile bağlantısının nasıl kurulacağı kısmına. İlk olarak proje dosyanıza sağ tıklayıp git bash’e tıklayın ve komut satırını açın daha sonra “git init” komutunu girin. Bu kısımda bazı IDE’lerde (Andoid Studio gibi) Git proje ayarlarını yapmanız gerektiği gibi bir uyarı ile karşılaşabilirsiniz. Devam etmek için bu ayarları düzenlemelisiniz. Bir başka adım içinse “git status” komutunu girmelisiniz. Bu komut size son kayıt işleminden sonra yapılan tüm değişiklikleri gösterir. Ancak proje dosyanız yeniyse ve daha önce herhangi bir kayıt işlemi gerçekleştirmediyseniz proje dosyanızda bulunan her dosya yeni bir değişiklik olarak görünecektir.
Bundan sonra gerçekleştireceğiniz işlem dosyalarınızı kayıt listesine ekleyip onları kaydetmek olacaktır. Bunu yapmak için ‘git add .’ komutunu kullanmanız gerekmektedir. Aslında bu komut normalde ‘git add dosyaAdi’ şeklinde sonunda nokta bulunmadan eklemek istediğiniz dosyanın adı yazılarak kullanılır. Noktasız olan dosyaların en sonuna bir dosya kaydetmek istediğinizde, yalnızca eklemek istediğiniz dosyayı belirtirsiniz. Bizim ilk olarak belirttiğimiz sonunda nokta olan ise proje dosyanızda bulunan bütün dosyaları ekleme işleminde bulunması anlamına gelmektedir.
Dosyaları ekledikten sonra yapmanız gereken kayıt işlemini de ‘git commit -m “ilk kayit”’ komutu ile yapabilirsiniz. Bu komutu kullandıktan sonra proje klasörünüz içerisindeki eklediğiniz tüm dosyaların teker teker GitHub üzerine işlendiğini (commit edildiğini) belirten satırlar görebilirsiniz. Bu işlemi de tamamladıktan sonra artık bilgisayarınızda bir projeniz için belirlediğiniz bir Git deponuzun var olduğunu söyleyebiliriz. Ve bu demek oluyor ki artık projeniz üzerinde istediğiniz kadar değişiklik ve oynama yapabilirsiniz. Çünkü artık projenizde ne kadar bozulma olursa olsun projenizi bir önceki haline veya daha eski haline döndürmeniz mümkün!
Temel Git Komutları ve Kullanımı
Daha iyi bir kullanım için en sık kullanılan Git komutlarına göz atalım. Daha önce GitHub üzerine kaydettiğiniz bir projenizi açın ve üzerinde değişiklikler yapıp tekrar kaydedin. Ve ‘git status’ komutu ile bu değişikliklerin deponuza ne gibi etkileri oldu bir göz atın. Mesela bu aşamada görebilirsiniz ki siz projenizde bir kodu değiştirmişsinizdir ancak GitHub’ta bunun dışında pek çok değişiklik olmuştur. Bunun sebebi sizin değiştirdiğiniz veya yeni yaptığınız işlemin projede başka yerleri de değiştirmiş olmasıdır. Git deponuz tüm dosyaları barındırdığı için değişikliği siz yapın veya yapmayın, projenizin dosyaları içerisinde gerçekleşen tüm değişiklikler kayıt altında tutulacaktır. Ancak burada unutmamanız gereken bir nokta bulunmaktadır. Yaptığınız değişiklikleri commit ederken ‘git commit -m “ikinci kayit” ’ şeklinde belirtmelisiniz. Ancak bu sefer diğerinden farklı olarak dosyaları ekleme ve kayıt komutunu bir arada kullanarak‘ git commit -am “ikinci kayit” ’ komutu kullanarak yapabilirsiniz. Ekstra olarak kullandığınız a harfi kayıt işlemini yaparken değişime uğramış tüm dosyaları da kaydedecektir. “git diff” komutuyla kaydetmediğiniz değişikliklerin de ne olduğunu gözlemleyebilirsiniz. Eğer yaptığınız değişikliği geri almak ve bir önceki yaptığınız kayda döndürmek istiyorsanız ‘git reset –hard HEAD’ komutunu kullanabilirsiniz. Yine de bu komutu kullanırken dikkat etmeniz gerekiyor. Yanlışlıkla silmek istemediğiniz bir kısmı bu komut ile kaybedebilirsiniz. Eğer uzak repository üzerine yaptığınız proje dosyasını göndermek istiyorsanız ‘git push origin master’ komutunu kullanabilirsiniz.
