Orijinali User Experience(UX) olan Kullanıcı Deneyimi, dijitalleşmenin artmasıyla ortaya çıkan ve teknolojinin insan hayatındaki önemi yadsınamaz hale gelince daha da ön plana çıkan bir kavramdır. Günümüz teknolojisi, aktif sosyal medya kullanımını belirginleştirirken her sektörün tanıtım, pazarlama ve satış alanlarında web sitesi ve sosyal medya uygulamalarında da fark yaratmasını zorunlu hale getirmiştir. Kullanıcı deneyimi, son dönemde fazlasıyla bahsedilen bir kavram olsa da çoğunlukla eksik ya da yanlış bilgi ile konuşulduğu da görülmektedir. Literatürde kullanıcı deneyimi ile ilgili belirgin açıklamalar bulunmuyor olsa da, kullanıcıya şık bir tasarım eşliğinde keyifli bir deneyim sunmayı amaçlamaktadır.
Kullanıcı Deneyimi Nedir?
Kullanıcı Deneyimi, bir sistem, bir hizmet ya da üründen faydalanan bir kullanıcının tecrübe ettiği duygu, düşünce ve davranışların bütünü şeklinde açıklanmaktadır. Yani söz konusu kullanıcının bahsi geçen sistemi, hizmeti ya da ürünü kullanımı öncesinde, kullanımı sırasında ve kullanımı sonrasında deneyimlediği duygusal, fiziksel ve davranışsal tepkilerin tamamı kullanıcı deneyimi olarak tanımlanmaktadır.
Örnek ile açıklamak gerekirse; kullanıcı belirlemiş olduğu bir ihtiyacı doğrultusunda bir web sitesini ziyaret etme kararı almaktadır. Belirlenen web sitesini ziyaret ettiği sırada, web sitesinin tasarımı ve kullanıcı ara yüzü gibi bileşenler ile etkileşime girmektedir. Son olarak kullanıcı, bu bileşenleri aktif olarak kullanarak web sitesini ziyaret etme amacını gerçekleştirmiş olmaktadır. Bütün bunlar gerçekleşirken kullanıcının duygusal ve davranışsal tepkileri, ihtiyacını kolayca gidermesi ya da bu noktada yaşadığı zorlanmaları kullanıcı deneyiminin bütününü oluşturmaktadır. Kullanıcı deneyimini daha iyi bir hale getirebilmek için dikkat edilmesi gerekenler ise şu şekildedir:
1- Kullanılabilirlik
Kullanılabilirlik, kullanıcının ziyaret ettiği internet sitesindeki işlemlerini hızlı ve kolaylıkla yapabilmesini açıklayan bir kavramdır. Bu kavram her web sitesi için aynı olmamakla birlikte, belirlenen web sitesinin amacına ve işlevine uygun olması oldukça önemlidir. Eğer kullanıcı, site içerisindeki işlemlerinde zorlanıyorsa daha sonra bu siteyi tercih etme olasılığı azalacaktır.
2- Yararlılık
Yararlılık kavramı, kullanıcının deneyimi sırasında en yüksek yararı sağlamasını amaçlamaktadır. Bu açıdan bakıldığında, kullanılabilirlik kavramı ile benzerlik göstermektedir. Online alışveriş sitelerindeki filtreleme seçenekleri, kullanıcının aradığı ürünleri bulmasını kolaylaştırıp o web sitesinden en yüksek yararı sağlamasına iyi bir örnek oluşturmaktadır.
3-Kullanıcı Arayüzü
Kullanıcı arayüzü, kullanıcıların web sitesini ziyareti sırasında karşılaştığı her türlü tasarımsal çalışmaları açıklayan bir kavramdır. Eğer bir internet sitesinin arayüzü kullanıcı dostu ise kullanıcılar ilk deneyimlerinde dahi hızlı ve kolayca işlemlerini gerçekleştirebilmektedir. Eğer kullanıcı arayüzü daha kompleks bir yapıya sahipse, ziyaretçiler zorlanabileceği için daha sonraki deneyimlerinde tercih etmeyeceklerdir.
4-İçerik Stratejisi
Kullanıcı deneyimini daha iyi bir hale getirmek için bir diğer önemli nokta ise içeriklerin kalitesidir. İnternet sitesinde kullanılan içerikler yazı, resim, video, fotoğraf gibi bileşenlerden oluşmaktadır. Bu içeriklerin kullanıcıyı beslemesi ve harekete geçirmek için yönlendirmesi de oldukça önemlidir. Kullanıcının beklentilerini karşılayan içerikler, kullanıcı deneyimini yükseltirken web sitesinin daha sonraki süreçte tercih edilebilirliğini de arttıracaktır.
Kullanıcı Deneyimi Ne Değildir?
Kullanıcı deneyimi kavramı sıklıkla kullanıcı arayüzü ile karıştırılmaktadır. Ancak kullanıcı arayüzü ile kullanıcı deneyimi aynı değildir. Kullanıcı arayüzü, kişinin internet sitesindeki ziyareti sırasında etkileşime girdiği bileşenlerin bütününü açıklarken kullanıcı deneyimi ise bu etkileşim sonucunda elde edilen deneyimlerin bütünüdür. Kullanıcı deneyimi, belirlenen hizmet ya da sistemin kullanıcıya beğendirilmesi değildir. Kullanıcıların bu hizmeti veya servisi kendiliğinden beğenmesi ve olumlu deneyim yaşamasıdır. Kullanıcının ziyaret ettiği web sitesinden amacına ulaşarak olumlu tepkiler ile ayrılması anlamına gelmektedir.
